11

 كارگردان اين فيلم جيمي ماركوس  است و جوان جوزه بالستا و ماريا والورده نقش‌هاي اصلي آن را بازي كرده‌اند. «دزدان» گرچه شهرت جهاني نيافته ولي در چند فستيوال داخلي اسپانيا مورد توجه قرار گرفته و جوايزي را نيز به خود اختصاص داده است. نكته جالب توجه، شباهت بسيار زياد فيلم سياوش اسعدي به اين اثر اسپانيايي است. شباهتي كه از جزئيات داستان و ديالوگ‌ها فراتر رفته و كپي‌برداري شامل دكوپاژ و ميزانسن‌ها نيز شده است.

 جالب اينكه هنگام ساخت «جيب بر خيابان جنوبي» چنين عنوان شد كه اين فيلم بر اساس اثري به همين نام ساخته ساموئل فولر ساخته شده و در واقع اقتباسي آزاد از اين اثر كلاسيك است. پيش از اين مسعود كيميايي بر اساس «جيب بر خيابان جنوبي» فيلم «سلطان» را كارگرداني كرده بود. با نمايش فيلم سياوش اسعدي در سي و يكمين جشنواره فيلم فجر به نظر مي‌رسيد اين اثر سينمايي برداشتي كاملاً آزاد از فيلم ساموئل فولر است و ارتباط چنداني با آن ندارد. حالا اما با لو رفتن منبع اقتباس «جيب بر خيابان جنوبي» مشخص شده كه اين اثر كپي فيلم اسپانيايي «دزدان» است و ظاهراً اعلام رسمي اقتباس از فيلم ساموئل فولر هم نوعي رد گم كردن بوده است! 

در فيلم «دزدان» بازيگران اصلي سن پايين‌تري نسبت به مصطفي زماني و نورا هاشمي در «جيب بر خيابان جنوبي»‌دارند و پايان فيلم اسعدي هم با فيلم اسپانيايي متفاوت است. البته تفاوت‌ها ميان اين دو فيلم بسيار جزئي است. مثلاً شخصيت اصلي فيلم «دزدان» به دنبال مادرش مي‌گردد اما در «جيب‌بر خيابان جنوبي» مصطفي زماني در صدد پيدا كردن خواهرش است. يا حتي در سكانس آشنايي دو شخصيت اصلي در فروشگاه كه با دزدي سي‌دي توسط دختر از آنجا و جيب‌بري پسر از او همراه مي‌شود تا او را از مهلكه نجات دهد، سياوش اسعدي كتاب را جايگزين سي‌دي كرده است. حتي شباهت ظاهري ميان مال‌خر فيلم «جيب‌بر خيابان جنوبي» و «دزدان» نيز به چشم مي‌خورد. نكته قابل توجه اينكه اكثر سكانس‌هايي كه مورد توجه منتقدان در جشنواره قرار گرفته مثل همدستي مصطفي زماني و نورا هاشمي براي جيب‌بري در اتوبوس و مترو يا تمرين دزدي با مانكن نعل به نعل از روي فيلم «دزدان» كپي شده است. البته تفاوت‌هايي هم ميان اين دو فيلم به چشم مي‌خورد ولي شباهت‌ها در خط داستان و جزئيات، بسيار بيشتر از نقاط تمايز است. فضاي شاعرانه «جيب بر خيابان جنوبي» نيز متأثر از حال و هوايي مشابه در فيلم «دزدان» است. هنوز مشخص نيست چرا سياوش اسعدي به جاي وسط كشيدن پاي «جيب بر خيابان جنوبي» ساموئل فولر، اشاره‌اي به منبع اصلي فيلم خود نكرده است. شايد مهجور بودن اين فيلم اسپانيايي باعث شده تا اسعدي به تصور لو نرفتن ماجرا، تصميم گرفته اشاره‌ اي به فيلم اسپانيايي «دزدان» نكند. بخصوص اينكه پس از نمايش فيلم در جشنواره فجر، هيچ كدام از منتقدان متوجه كپي شدن «جيب بر خيابان جنوبي» از فيلم «دزدان» نشدند.

 

-----------------